برنامه نویسی کودکان Scratch

با پیشرفت روز افزون تکنولوژی در زندگی روزمره، تسلط بر برنامه نویسی کامپیوتر نه تنهای برای بزرگسالان، بلکه برای کودکان و نوجوانان نیز یک ضرورت است. در حقیقت، برنامه نویسی برای کودکان و نوجوانان به موضوعی ارزش آفرین و به نوعی آینده نگری تبدیل شده است. کودکانی که به برنامه نویسی و منطق برنامه نویسی تسلط پیدا میکنند مسائل را بهتر میتوانند حل کنند همچنین مهارت های استدلال و تحلیلی عمیق تری را برای خود ایجاد می کنند.

زبان برنامه نویسی 1. Scratch 3.0

اسکرتچ یا Scratch یک زبان برنامه نویسی عالی برای کودکان با محدوده سنی 8 تا 16 سال است که توسط یکی از بهترین دانشگاه های آمریکا MIT توسعه داده شده است. این زبان دارای آموزش های شروع به کار، دستورالعمل های درسی برای والدین و یک انجمن قوی از کاربران را داراست. حتی کارت هایی وجود دارد که بچه ها هنگام دور بودن از کامپیوتر می توانند از آنها برای یادگیری مفاهیم برنامه نویسی Scratch استفاده کنند.

اسکرتچ یا Scratch از یک رابط تصویری building-block برای ایجاد یک تجربه برای کودکان و والدین استفاده می کند. شما از مؤلفه های برنامه نویسی مانند actions ها، events ها و operator ها استفاده خواهید کرد.

این نرم افزار انیمیشن ها و بازی های واقعی را با استفاده از تصاویر و شخصیت های از تصاویر پیشفرض یا آپلود تصاویر جدید ایجاد می کند. همچنین Scratch نیازی به اتصال به اینترنت ندارد. بچه ها می توانند به صورت اختیاری خلاقیت های خود را در انجمن آنلاین Scratch به اشتراک بگذارند. 

محبوبیت کدنویسی اسکرچ عمدتا به این دلیل است که به بچه ها امکان می دهد بازی های ویدئویی تعاملی، انیمیشن ها و داستان های خلاقانه با تنوع زیادی از تصاویر پس زمینه و شخصیت ها را ایجاد کنند. بچه ها می توانند درست در ایجاد پروژه های برنامه نویسی سرگرم کننده و جذاب پرش کنند، در حالی که مهارت های زندگی مانند خلاقیت، داستان سرایی و تفکر منطقی را نیز ایجاد می کنند.

• درس یکم: آشنایی با کلیات برنامه اسکرچ (Scratch)
  • مقدمه و معرفی برنامه اسکرچ
  • نحوه‌ نصب برنامه و کار به صورت آفلاین (Offline)
  • آشنایی با قسمت ‌های کلی برنامه، نحوه‌ تغییر زبان برنامه
  • آشنایی با پشت صحنه، اشیا و چگونگی استفاده از آن ها
  • آشنایی با تب فرمان ‌ها و قسمت‌ های مختلف آن
  • ساخت اولین پروژه سلام دنیا به رسم برنامه نویسان
  • نحوه‌ ذخیره کردن پروژه و باز کردن آن
• درس دوم: آشنایی با مفاهیم برنامه نویسی
  • آشنایی با دستورات سطح بالا
  • آشنایی با مفهوم حلقه و بی نهایت
  • آشنایی با حلقه ‌های شرطی و کاربرد آن ها
  • آشنایی با دستور Mouse pointer
  • ساخت پروژه‌ به دنبال ماوس برو و بچرخ
  • آشنایی با بخش حرکت و دستورات آن
• درس سوم: آشنایی با بخش ظاهر و ساخت انیمیشن
  • آشنایی با بخش دستورات ظاهر
  • ساخت یک گفتگو
  • دستور شرطی اگر، آنگاه
  • آشنایی با مفهوم Broadcasting (انتشار) و Listener (شنونده)
  • ساخت گفتگو و حرکت با کلید جهت دار با استفاده از انتشار پیام
  • انتشار پیام به چند شی
  • پروژه‌ مهمانی با حلقه‌ تکرار و انتشار پیام
  • آشنایی با دستورات پشت صحنه و ساخت پروژه آلبوم عکس
• درس چهارم: آشنایی با جلوه‌ های بصری و مبدا مختصات
  • آشنایی با محورهای مختصات و تعیین مکان شی
  • آشنایی با دستورات goto و glide و تفاوت آن ها
  • ایجاد جلوه ‌های بصری مختلف (روشن شدن، بزرگ نمایی و کوچک نمایی یک شی)
  • ساخت پروژه قدم زدن شی
• درس پنجم: آشنایی با متغیر و کاربرد آن
  • آشنایی با سوال و جواب
  • آشنایی با متغیر پاسخ و چند مثال
  • آشنایی با مفهوم متغیر، لزوم استفاده و کاربرد آن
  • ایجاد متغیر، تغییر نام و نحوه‌ نمایش آن
  • نحوه دریافت ورودی از کاربر و ذخیره آن در متغیر
  • معرفی متغیر مکان ماوس همراه با مثال
  • آشنایی با دستور شرطی اگر و نه اگر آنگاه
• درس ششم: ساخت چند بازی
  • ساخت بازی توپ و پینگ پونگ با چند مرحله
  • ساخت بازی غذا خوردن پو (Pou)
  • ساخت بازی موش و گربه
  • ساخت بازی Maze
• درس هفتم: آشنایی با بخش صدا
  • چگونگی وارد کردن صدا، ضبط صدا و ویرایش صدا در اسکرچ
  • آهنگ سازی با نوت ها و طبل های بخش صدا
  • چگونگی کم و زیاد کردن صدای موسیقی
  • آشنایی با ضرب آهنگ و تند و کم کردن ضرب موسیقی
  • آشنایی با متغیر بلندی صدا و نحوه کار با آن
  • آهنگ سازی با دریافت نوت از کاربر
• درس هشتم: آشنایی با بخش عملگرها
  • آشنایی با عملگرهای ریاضی (٤ عمل اصلی)
  • آشنایی با عملگرهای مقایسه و پروژه تعیین تیم برنده با استفاده از تعداد گل ها
  • آشنایی با مفهوم و کاربرد عملگرهای AND, OR , NOT و ساخت پروژه تاریخ تولد
  • آشنایی با طول یک کلمه و حرف چندم یک کلمه
  • آشنایی با دستور باقیمانده و استفاده از آن برای تشخیص اعداد زوج و فرد
  • آشنایی با دستور رند
  • سایر عملگرهای ریاضی
• درس نهم: آشنایی با بخش قلم
  • آشنایی با دستورات پاک کن، مهر و کشیدن اشکال هندسی با مهر
  • آشنایی با بخش قلم و دستورات آن و کشیدن اشکال مختلف با دو روش
  • ساخت پروژه‌ رنگین کمان با بخش قلم
  • کشیدن چند ضلعی های منتظم با بخش قلم
  • ساخت اشکال چرخشی بسیار زیبا با استفاده از دستورات قلم
  • کشیدن اشکال هندسی با رنگ، سایز و تیرگی منتخب کاربر
• درس دهم: آشنایی با سایر دستورات کنترلی
  • آشنایی با دستورات از خودم تکرار کن و زیر مجموعه‌ آن
  • ساخت بازی مار با استفاده از دستور از خودم تکرار کن
  • آشنایی با دستور تکرار کن تا وقتی که و ساخت بازی حدس عدد با آن
• درس یازدهم: آشنایی با تابع و ورودی آن
  • مفهوم تابع
  • مفهوم ورودی (پارامتر) یک تابع
  • آشنایی با انواع ورودی ها
  • نحوه‌ ساخت یک تابع و استفاده از آن برای کشیدن نشان المپیک
  • نحوه‌ ساخت یک تابع با یک ورودی و چند ورودی و استفاده از آن برای کشیدن دایره و مربع‌ های هم مرکز
  • نحوه‌ ساخت یک تابع با استفاده از ورودی رشته
  • مفهوم ورودی بولین (Boolean) و استفاده از آن برای یک تابع
• درس دوازدهم: آشنایی با لیست
  • آشنایی با مفهوم لیست و کاربرد آن
  • ساخت یک لیست و بخش های مختلف آن
  • میانگین گیری چند عدد با استفاده از لیست
• درس سیزدهم: نحوه کار کردن با سایت اسکرچ
  • ساخت حساب کاربری در سایت اسکرچ
  • نحوه‌ جستجو در پروژه ‌های اسکرچ
  • ذخیره سازی پروژه‌ های در سایت
  • نحوه اشتراک گذاری پروژه های ساخته شده
  • نحوه‌ کامنت گذاری در سایت اسکرچ
  • نحوه‌ ایجاد یک استودیو در سایت اسکرچ

تمامی کودکان و نوجوانان بین 8 تا 16 سال که توانایی خواندن فارسی را دارند، می‌توانند در این دوره شرکت کنند و آموزش این مهارت هیچ‌گونه پیش نیاز خاصی ندارد. البته برای شرکت بهتر در این دوره شایسته است که فرزند ما مفاهیم مقدماتی کار با رایانه (ICDL سطح مقدماتی) یا موبایل را در سطح ابتدایی (آشنایی اولیه با رایانه یا موبایل، تسلط نسبی در کار کردن با ماوس و کیبورد یا موبایل… ) را بداند.